برترین‌ها: هوشمند عقیلی، خواننده و آهنگ‌ساز برجسته موسیقی ایرانی، ۱۰ مرداد ۱۳۱۶ در محله‌ای قدیمی پشت مسجد شاه اصفهان به دنیا آمد.
هوشمند عقیلی خواننده و آهنگ‌ساز برجسته موسیقی ایرانی، ۱۰ مرداد ۱۳۱۶ در محله‌ای قدیمی پشت مسجد شاه اصفهان به دنیا آمد. نام کامل او هوشمند عقیلی مهران بود. خانواده‌اش اهل فرهنگ و موسیقی بودند و پدرش با تشویق و حمایت، استعداد موسیقایی او را پرورش داد. از همان کودکی با صدای خوش و علاقه‌اش به آواز شناخته می‌شد و در نوجوانی نزد تاج اصفهانی آموزش دید. بعدها در کلاس‌های اساتیدی همچون محمود کریمی و اسماعیل مهرتاش شرکت کرد و نخستین گام‌های حرفه‌ای را برداشت.
تحصیلاتش را در رشته ادبیات انگلیسی ادامه داد و بعدها بورسیه‌ای از یونسکو گرفت و مدتی در لندن اقامت داشت. پس از بازگشت به ایران، مدتی در وزارت تعاون و شهرداری تهران مشغول به کار بود، اما سرنوشت او را بیش از هر چیز به سوی موسیقی کشاند.
در دهه ۳۰ خورشیدی، عقیلی به‌عنوان یکی از دو آوازخوان ارکستر دانشجویی اصفهان شناخته شد و خیلی زود جایگاهش در محافل هنری تثبیت شد. او در مراسم افتتاح تلویزیون ملی ایران در کنار چهره‌هایی چون مرتضی حنانه و حسین قوامی به اجرای زنده پرداخت و این اتفاق نقطه عطفی در شهرتش شد. همکاری‌های او با هنرمندان بزرگی همچون فرهنگ شریف، نصرالله زرین‌پنجه، لطف‌الله مجد و حسن ناهید نام او را بیش از پیش مطرح کرد.
شهرت اصلی عقیلی با همکاری با جهانبخش پازوکی و اجرای ترانه‌های خاطره‌انگیزی چون «فردا تو می‌آیی» و «دریا» رقم خورد؛ آثاری که با تنظیم‌های ماندگار ناصر چشم‌آذر همچنان از محبوب‌ترین ترانه‌های ایرانی باقی مانده‌اند.
مهاجرت و ادامه فعالیت در آمریکا
سال ۱۳۵۷، اندکی پیش از انقلاب، هوشمند عقیلی به آمریکا مهاجرت کرد و در لس‌آنجلس ساکن شد. در آن سال‌ها برای تأمین معیشت به کارهای متفرقه از جمله ساخت‌وساز روی آورد تا بتواند اقامت دائم بگیرد، اما موسیقی هرگز از زندگی‌اش جدا نشد. او کنسرت‌هایی در آمریکا و اروپا برگزار کرد و تا اواسط دهه ۸۰ خورشیدی همچنان فعال بود.
زندگی شخصی
عقیلی پس از انقلاب ازدواج کرد و حاصل این زندگی یک پسر و یک دختر بود. همسرش چند سال بعد درگذشت و این فقدان برای مدتی او را از صحنه دور کرد، اما با اصرار فرزندان و دوستدارانش دوباره به موسیقی بازگشت. او بارها در مصاحبه‌ها تأکید کرده بود که با هیچ‌یک از خوانندگان و هنرمندانی که نام خانوادگی عقیلی دارند، مانند شادمهر عقیلی، نسبتی ندارد.
آثار و سبک
هوشمند عقیلی کارنامه‌ای پربار با بیش از صد ترانه دارد. از میان قطعات معروف او می‌توان به «تنهایی»، «ساقی‌نامه»، «گلایه»، «اگر»، «گلنار»، «اولین دیدار»، «شیفته بلا»، «بانی عشق»، «بهار اومد»، «یاد»، «عشق شرقی»، «کارون»، «الهه ناز»، «خزان عشق» و بسیاری دیگر اشاره کرد. صدای پرطنین و شیوه اجرای کلاسیک‌اش، او را در ردیف خوانندگان ماندگار موسیقی ایران قرار داد.
درگذشت
پس از سال‌ها فعالیت و زندگی در غربت، هوشمند عقیلی در ۱۴ شهریور ۱۴۰۴ (۴ سپتامبر ۲۰۲۵) در لس‌آنجلس و در سن ۸۸ سالگی، پس از یک دوره بیماری چشم از جهان فروبست. خبر درگذشت او با واکنش گسترده هنرمندان و دوستداران موسیقی همراه شد.
هوشمند عقیلی در حافظه جمعی ایرانیان به‌عنوان صدایی پرشور، صمیمی و نوستالژیک باقی خواهد ماند؛ صدایی که با گذر زمان خاموش نمی‌شود و همچنان در ترانه‌هایش زنده است.